Glokom oluşumunda rol oynayan etkenler tam olarak bilinmemekle beraber göziçi basıncının (göz tansiyonu) yükselmesi önemli bir risk oluşturmaktadır. Göz tansiyonunun yüksek olmasına bağlı olarak kan göz retinası hücreleri yeterince beslenememekte ve hücrelerin yavaş yavaş ölmesine yol açmaktadır. Özellikle en yaygın şekli olan “birincil açık açılı glokom”, tedavi edilmemesi durumunda körlüğe neden olabilmektedir.
Bireysel beslenme şekline bağlı olarak katarakt, diyabetik retinopati ve yaşa bağlı makular dejenerasyon gibi göz hastalıklarının önemli ölçüde geciktirilmesi ve hatta önlenmesi mümkün olabilmesine karşılık, glokomu önleyecek bir beslenme şekli henüz bilinmemektedir.
Glokom gelişiminin önlenmesine yönelik başlıca öneriler arasında, gözlerdeki kan akımının düzenlenmesine, dolayısıyla göz hücrelerinin canlılığının korunmasına yönelik “antioksidan” uygulamaları dikkati çekmektedir. Lutein gibi antioksidan karotenoitler bu amaçla en yaygın tercih edilen doğal bileşiklerdir. Diğer önerilen antioksidan seçenekleri arasında antosiyanin taşıyan bazı meyveler de önemli yer tutmaktadır. “Yaban mersini” ya da İngilizce popüler adı ile “Bilberry” meyveleri. Bu bitkiden daha önce de bahsetmiştim, hatırlarsanız. İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz pilotların gece bombalama uçuşları sırasında görüşlerini artırmak için “bilberry” yedikleri anektodu ile gözü kuvvetlendirmek üzere pazarlanmaktadır. Bitki yukarıda bahsettiğimiz kranberinin akrabasıdır (Vaccinium myrtillus), bu nedenle YANLIŞLIKLA ülkemizde kranberiye de “yaban mersini” adı verilmektedir. Ancak farklı bitkiler; kranberi “Vaccinium macrocarpon” un kırmızı meyveleri, yaban mersini ise “Vaccinium myrtllus” un mor meyveleridir.
Yeni yayınlanan bir çalışmada standart “yaban mersini özütünün” etkinliğini artırmak için bir başka antioksidan etkili bitki özütü olan “Sahil çamı kabuğu özütü” (Piknogenol) ile hazırlanan karışımının insanlar üzerindeki etkisi incelenmiş. Göz tansiyonu yüksek (22-26 mmHg) ancak glokom belirtisi görülmeyen 45 yaş üzerindeki 38 kişiye, hazırlanan ürün (Mirtogenol) 6 ay süre ile verilmiş. Süre sonunda deneklerin göz tansiyonları ölçüldüğünde Mirtogenol verilen gruptaki 20 denekten 19’unda göz tansiyonunun belirgin bir şekilde düşmesine karşılık, ilaç verilmeyen gruptaki 18 denekten sadece birinde düşme tespit edilmiş. Göz tansiyonunun glokom riskini artırıcı önemli bir etken olduğunu göz önüne alırsak çalışmanın sonuçları dikkat çekici. Şüphesiz daha fazla denek üzerinde ve daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç var. Bence göz sağlığımızın korunması amacıyla arada bir yaban mersini kürü uygulamak yararlı olabilir. Sadece göz sağlığı açısından düşünmemek gerekir, şüphesiz. Antioksidanların günümüzde deneysel olarak ortaya konulan yararları gözönüne alındığında, günümüzün popüler “kırmızı antioksidan meyve” çeşitleri arasında en önemlilerinden biri olması nedeniyle kalp ve damar sağlığının korunmasından tutun bağışıklık sistemine kadar bir fonksiyonların desteklenmesinde yararlı olabilir.
