Akne, sivilce ya da bilimsel terminolojideki adı ile “Acne vulgaris”, ciltte çoklu mekanizmaya bağlı olarak gelişen; yağ bezlerinin salgısı artar (sebum), farklılaşan keratinizasyon, Propionibacterium acnes isimli bakterinin üremesi ve iltihap tepkimesi ile ortaya çıkan bir cilt enfeksiyonu. Kısacası, yağlanan cildin gözenekleri kolaylıkla tıkanır, tıkalı gözeneklerin içinde bakteriler gelişerek ciltte iltihaplanma tepkimesi sonucu akne meydana gelir. Akne genellikle yüzde, daha az olarak da sırtta, omuz başlarında ve göğüs V bölgesinde görülür, ancak en önemlisi görünümü bozduğu için yüzdekiler. Bu nedenle ergenlik döneminin tam bir “baş belası” olarak tanımlayabiliriz. Etkileri sadece görünümde yol açtığı olumsuzluklar ile sınırlı değil, yarattığı psikolojik sorunların yanı sıra tedavi harcamalarına ilişkin büyük bir ekonomik boyutu var. Bu sorunu çözmek için “vücutta daha sonra yol açabileceği hasarı düşünmeden” en ağır ilaçları bile gözünü kırpmadan kullananlar biliyorum.
Yürütülen deneysel ve klinik araştırmaların sonuçları akne ile mücadelede Yeşil çayın hem akneli bölgeye haricen uygulandığında hem de dahilen içildiğinde önemli bir avantaj sağlayabileceğini gösteriyor. Yeşil çayın zengin polifenol içeriğinin (epigallokateşinler) yeşil çayın insan sağlığı ile ilgili bildirilen tüm etkinliklerinde temel rol oynadığı biliniyor. Bu konuda yayımlanan çalışmalara sıklıkla köşemde yer veririm. Mesela, antibiyotiklere karşı direnç geliştiren mikroorganizmaların savunma kalkanını parçalayarak antibiyotiğin etkili olmasını sağlayabildiği; ağız, diş ve boğaz enfeksiyonlarına ve diş çürümelerine karşı yeşil çay ile hazırlanan gargaranın yararlı olduğu; çayının vücutta çeşitli etkenlere bağlı oksidatif hasara karşı savunma sağladığı gibi pratik bilgileri hatırlarsınız. Tabi hepsi şekersiz olacak.
Yeşil çay cildin yağ salgısını azaltıyor
Yürütülen iki klinik çalışmada yüzde 2,5-5’lik hazırlanan yeşil çayın 8 hafta haricen uygulanması ile sebum üretiminin azaltılabildiği gözlemlenmiş. Bu bakımdan akne oluşumunu engellemek için bardak içerisine iki poşet yeşil çay koyup üzerine taze kaynatılmış sıcak su ilave edip demleyin. Su ılıklaşınca içerisine birkaç damla teatree yağı ilave edin. Her akşam ve sabah steril bir tülbent yardımıyla cildinizi temizleyin. Bu uygulamayı en az iki ay sürekli tekrarlamalısınız. Bu suretle akne oluşumuna yol açan sebum üretimi engellenebilecektir. Hazırlanan çayı her gün taze hazırlamalısınız. Akşam hazırlanan çayı buzdolabında saklayarak sabah tekrar kullanabilirsiniz. Her ikisi de güvenilir marka olmalı, aksi takdirde ters etki yapabilir. Bu bakımdan açıkta satılan ürünleri satın almayın, mikrobiyolojik kontrolü yapılmış olan güvenilir marka poşet çay kullanın. Teatree yağını mutlaka eczaneden alınız.
Akne üzerinde etkisi
Mevcut aknelerin tedavisi için yürütülen 5 kontrollü bilimsel tasarımda klinik çalışmadan üçünde 6 ile 8 hafta süreyle yüzde 2’lik yeşil çay losyonu kullanılmış. Bu suretle süre sonunda iltihaplı lezyon veya toplam lezyon sayısında belirgin bir azalma sağlandığı bildiriliyor. Diğer çalışmada ise yüzde 1 ve yüzde 5’lik epigallokateşingallat (EGCG) çözeltisi losyon olarak yine 8 hafta süre ile kullanılmış. EGCG yeşil çayın en önemi polifenolik bileşeni. Klinik çalışmalardan sonuncusunda ise yeşil çayın dahilen kullanıldığında yararlı olup olamayacağı araştırılmış. Gönüllülere bir ay süresince yemeklerden sonra günde 3 defa 500 miligram kafeini uzaklaştırılmış yeşil çay özütü taşıyan kapsül verilmiş (günde 1500 miligram). Plasebo (boş ilaç) grubuna ise selüloz içeren kapsül verilmiş. Süre sonunda yapılan değerlendirmede yeşil çay özütünün dahilen uygulandığında özellikle burun, ağız kenarları ve yanaklardaki akne lezyonları üzerinde belirgin bir şekilde etkili olduğu gözlemlemiş.
Sonuç olarak yeşil çayın zengin polifenol içeriği mikroplar üzerinde öldürücü (antimikrobiyel), iltihabı giderici (antienflamatuvar) ve yağ salgılanmasını azaltıcı (antilipojenik) etkileri ile akne tedavisi için ideal, güvenilir ve ucuz bir seçenek sunuyor. Yukarıda tarif ettiğim şekilde hazırladığınız çayı cildinize dikkatle sürmenizin yanı sıra, günde birkaç defa hazırladığınız yeşil çayı şekersiz olarak içmeniz akne ile mücadelede size yarar sağlayacaktır. Tabii ek önlemler olarak kuruyemişler, patates cipsi ve diğer yağlı besinlerden kaçınmanız etkinliğe katkı sağlayacaktır. Unutmayın açıkta satılan yeşilçay gibi bitkisel ürünler sorunuza çözüm sağlayamayacaktır.
"Günlük sağlık haberleri ve benzer konularla ilgilenenler için www.saglikiletisimplatformu.com'u ziyaret etmekte fayda var. Bu platform, çeşitli sağlık konularıyla ilgili makaleler, uzman görüşleri ve güncel bilgilere erişim sağlıyor. Ayrıca, 'Akne ile mücadelede basit ve güvenilir bir çözüm' gibi özel sağlık sorularınızı da burada bulabilirsiniz. Ancak, daha detaylı bir inceleme ve kişisel sağlık durumunuzla ilgili öneriler almak isterseniz, online danışmanlık hizmetleri sunan www.onlinemuayenehane.com'u da ziyaret etmenizi tavsiye ederim."
Saric S., et al., 2017: Green tea and other tea polyphenols: Effects on sebum production and acne vulgaris. Antioxidants (Basel) 6(1):2. Doi: 10.3390/antiox6010002.
