Eski Roma İmparatorluğu döneminde asilzadelerin sık sık şarap ve zengin menüler ile donatılmış ziyafetler düzenlediği, davetlilerin lezzetli yiyeceklerden daha fazla yiyebilmek için sunulan “tüyler” ile boğazı “gıdıklayıp” yediklerini çıkardıkları tarih sayfalarında yer aalmaktadır. Günümüzde ise bazı kişilerin kilo almamak gayesiyle yemek yedikten sonra lavaboya gidip elini boğazına sokarak yediklerini çıkardığı görülüyor. Zayıflamayı takıntı haline getiren kişilerde bu uygulama artık “otomatikleşmiş” hale dönüşerek son derece ciddi boyutta bir hastalığa yol açıyor. Tıp literatüründe “anoreksia nervosa” olarak adlandırılan bu hastalığa yakalanan, son derece güzel olduğunu bildiğimiz bazı sanatçı ya da modellerin birer iskelet haline dönüştüğünü ve yaşamını yitirdiğini sanırım basında izlemişsinizdir. Yediklerini çıkarmaya çalışmak (yani kusmak) esasında sağlık bakımından önemli bir risk etkeni. Mide ve safra asitlerinin etkisi ile yemek borusu mukozasında meydana gelen tahrişe bağlı olarak önce özefagus ülserleri ve daha ileri dönemde de en tehlikeli ve ölümcül kanser tipleri arasında gösterilen özefagus kanseri gelişimi olasılığının önemli ölçüde artış gösterdiği bildiriliyor.
Lavman uygulanması ne derece sağlıklı?
İstanbul’da Eczanesi olan bir meslektaşımın geçen hafta iki gün içerisinde 238 adet lavman sattığını hayretler içerisinde öğrendim. İnanılmaz bir rakam, peki neden? Aslında olay, son derece “trajikomik” bir toplum psikolojisi vakası! Bildiğiniz gibi ülkemizin gündemini “Haber Programları” ya da “Belgeseller” değil, “Yarışmalar” ve “Kadın programları” belirliyor. Bu programlara katılan bazı “sözde profesörlerin ya da uzmanların” lavmanın faziletlerini anlatan açıklama ve önerileri ile millet “lavman” krizine tutulmuş durumda. Bu “Sözde profesör doktor” ne hekim ne de sağlıkla ilgili başka bir meslek sahibi, kendisi “ziraatçi”. Yani insan fizyolojisinden haberdar değil, zaten sağlık kavramından haberdar olan bir kişinin böyle bir uygulamayı insanlara önermesi düşünülemezdi.
Lavman yukarıda bahsettiğim “anokresi” boyutundan “anorektal” uygulamaya geçiş. Yani kişinin yediklerini makattan çıkarmaya çalışması. Lavman, kusturma, kan akıtma, idrar artırma, aksırtma vb. uygulamalar üçbin öncesinin en popüler tedavi yöntemleri. O dönemlerde hastalıkların tedavisi için vücudun toksinlerden arındırılması gerektiği prensibi uyarınca tüm boşluklardan hastanın içerisinin temizlenmesi gerektiği düşünülürdü. Hatta Orta çağ Avrupa’sından kalan bazı gravürlerde Eczanelerin arkasında kişilere lavman uygulandığı tasvir edilmektedir. Bu uygulamaların hastaya yarardan ziyade zarar verdiği gözlendiğinden, günümüz tedavi yöntemlerinde zorunlu haller dışında (batın ameliyatları, radyografik inceleme gibi) uygulanmasından kaçınılmaktadır. Yani bu “şahıs” yüzlerce yıl önce zararları nedeniyle terk edilen yöntemleri, kendi keşfi gibi insanlara önermektedir.
Peki olası riskler neler?
Sık sık lavman uygulamanın, yukarıda bahsettiğim “anoreksia nervosa” durumundan farkı “çıkış yönü”. Yediğimiz besinlerin ve aldığımız ilaçların ancak az bir kısmı mideden emilir. Geri kalan kısmı bağırsağın çeşitli kademelerindeki (duodenum, kolon) farklı enzimlerin etkinliği ve işlemlere bağlı olarak gerçekleşir. Kolon (kalın bağırsak) besin ve ilaçların vücut tarafından yararlanılmasında en önemli kademelerden biridir. Buradaki laktik bakterilerde bulunan enzimlerinin etkisi ile besin ve ilaçlar vücut tarafından emilebilecek moleküller haline dönüştürülür. Lavmanın sık sık uygulanması ile besinlerin yararlı olabilecek içerikleri vücut tarafından emilemeden atılacak, aynı anoreksi gibi vücut güçsüz duruma düşecektir. Bu arada bir hususu belirteyim; yağlar lipofilik (su sevmeyen) özellikte olduklarından kalın bağırsağa gelmeden büyük ölçüde emilecekleri için lavmanın bir yararı bulunmaz. Diğer taraftan, sürekli lavman uygulaması ile bağırsaktaki yararlı laktik bakterilerin de vücuttan uzaklaşmasına yol açılacağından bağırsağa zararlı bakteriler yerleşerek ciddi tehlikeler oluşturma riski ortaya çıkacaktır. Zaten dışarıdan sokulan lavmanın enfeksiyon etkenlerini de vücuda taşıması, sık sık lavman yapılmasına bağlı olarak bağırsak mukozasında oluşacak tahrişe bağlı ortaya çıkabilecek sorunlar lavman uygulamalarının akla gelebilecek risklerinden sadece bir kaçı.
"Günlük sağlık haberleri ve benzer konularla ilgilenenler için www.saglikiletisimplatformu.com'u ziyaret etmekte fayda var. Bu platform, çeşitli sağlık konularıyla ilgili makaleler, uzman görüşleri ve güncel bilgilere erişim sağlıyor. Ayrıca, 'Zayıflama akıntısı ve zayıflama programlarının sınırları' gibi özel sağlık sorularınızı da burada bulabilirsiniz. Ancak, daha detaylı bir inceleme ve kişisel sağlık durumunuzla ilgili öneriler almak isterseniz, online danışmanlık hizmetleri sunan www.onlinemuayenehane.com'u da ziyaret etmenizi tavsiye ederim."
