Günümüzde sağlıklı diyet ve besin desteği uygulamalarının en çok dikkati çeken ve tartışılan konuları arasında N-3 çoklu doymamış yağ asitleri (omega-3) bakımından zengin balık yağı ve probiyotikler (bağırsaklardaki yararlı mikroorganizmalar) en önlerde yer alıyor. Özellikle son 10 yılda yürütülen bilimsel çalışmalar gerek omega-3 balık yağlarının ve gerekse probiyotiklerin bağışıklık sisteminin desteklenmesindeki katkısının yanı sıra şişmanlık, şeker hastalığı, metabolik sendrom, irite bağırsak hastalığı (ülseratif kolit, Crohn hastalığı) gibi günümüzün en çok üzerinde durulan sağlık sorunlarının önlenmesi ve tedavisinde de rol oynayabildiğini gösteriyor.
Yeni yayımlanan bir çalışmanın sonuçları dikkatimi çekti. Çalışmanın ilgimi çeken kısmı, N-3 çoklu doymamış yağ asitleri (omega-3; dokozahekzaenoik asit ve eikozapentaenoik asit) içeriği yüksek balık yağının bağırsaktaki bazı yararlı bakterilerin gelişimini düzenleyerek şişmanlık ve ülser tedavisinde yararlı olabileceğini gösteriyor. Bu çalışmada 15 gün süreyle omega-3 balık yağı uygulanan farelerin dışkısında probiyotik bakterilerin değişimi izlenmiş. Bu uygulama sonunda mide ülseri oluşumunda en önemli etken olan Helikobakter bakterisinin miktarında belirgin azalma sağlandığı, bu suretle ülser oluşumunun engellenmesi ve tedavisinde yararlı olabileceği belirtiliyor. Çalışmada bir başka önemli bulgu ise obez bireylerin bağırsağında baskın olan ve şişmanlık gelişiminde rol oynadığı bilinen bir bakteri olan Firmicutes’lerin de miktarının omega-3 yağ asidi uygulaması ile belirgin bir şekilde azaldığı gözlemlenmiş.
Diğer taraftan, başka bir araştırmada, sıklıkla kullandığımız omega-6 yemeklik yağlarının (Ayçiçek yağı vd.) yangıya yol açan bakterilerin (Enterobacteriaceae, Clostridium sp., filamentoz bakteriler) miktarını artırdığı; ancak bu bireylere omega-3 ‘bakımından zengin balık yağının verilmesi ile bağırsaklarda yararlı bakterilerin (Lactobacillus ve Bifidobacteria) miktarının artarak yangı tepkimesinin engellenebildiği bildiriliyor.
Ghosh S, et al., 2013: Fish oil attenuates omega-6 fatty acid induced dysbiosis and infectious colitisa but impairs LPS dephosphorilation activity causing sepsis. PLos-S One 2013;8:e55468.
Yu HN, et al., 2014: Effects of fish oil with a high content of n-3 polyunsaturated fatty acids on Mouse gut microbiota. Archives of Medical Research 45, 195-202.
