Çocuklar dahil gencinden en yaşlısına kadar hepimiz çağımızın vazgeçilmez tutkusu olan Bilgisayar, tablet ve akıllı telefonlar gibi cihazların dijital ekranlarının yaydığı yüksek enerjili mavi ışık ile çok fazla temas halindeyiz. Bu yüksek enerjili mavi ışık gözün derinliklerine ulaşarak burada serbest radikaller meydana gelmesine ve gözün arka duvarını kapsayan, ışığa duyarlı ve görüntünün algılamasını sağlayan retina kısmında hasara yol açabildiği biliniyor. Bu tip ekranlara kısa süre bakıldığında göz yorgunluğu, uzun süre bakıldığında ise giderek artan görme kaybı ve bozuklukları ve daha ileri komplikasyonlar ortaya çıkıyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Georgia University tarafından Mavi ışık ile uzun süreli temasın göz sağlığı ve performansı üzerindeki olası etkileri ve yol açtığı göz yorgunluğu, retina hasarı gibi olumsuz etkilerinin önlenmesine yönelik kapsamlı araştırma projesinin [B.L.U.E. “Blue Light User Exposure] sonuçları yeni yayımlanan bir meta analiz çalışmasında değerlendirilmiş.
Çalışmada (randomize, çift körlü, plasebo kontrollü) günde en az altı saati ekranlara bakmakla geçiren kırk sekiz sağlıklı genç gönüllü seçilerek, 6 ay süre ile her gün Lutein ve zeaksantin taşıyan formül veriliyor. Başlangıç, 3 ay ve 6ay sonra sonuçlar uzmanlar tarafından bilimsel kriterler göz önüne alınarak (makular pigment optik yoğunluğu, görme performans belirleyiciler, vd.) değerlendiriliyor. Ayrıca mavi ışık tarafından olumsuz etkilendiği bilinen uyku kalitesindeki değişim de inceleniyor. Lutein ve zeaksantin gibi karotenoit yapısında bitkisel maddeler kuvvetli antioksidan etkisi ile gözün retinasında bu oksidatif hasara karşı koruyucu etkisi bulunduğu biliniyor. Bu bakımdan makula dejenerasyonu, gibi retina hasarının önlenmesinde koruyucu olarak sıklıkla reçeteleniyorlar. Uygulama sonucunda lutein ve zeaksantin uygulamasının uyku kalitesi, başağrısı, göz yorgunluğu, görme performansı dahil incelenen tüm değerlerde belirgin düzelme sağladığı bildiriliyor.
Bu iki karotenoitin yaşa bağlı göz hastalıklarında yararları üzerinde yürütülen çeşitli araştırmalar bulunuyor. Çin’de dörtbin kişi üzerinde yürütülen bir çalışmada yetişkin bireylere zeaksantin (2 miligram) ve lutein (10 miligram) kullanılması ile görme peformansında artışa paralel olarak yaşa-bağlı makular dejenerasyon ve katarakt gelişme riskinin azaltılabildiği bildiriliyor.
Sonuç olarak hepimiz bu çağdaş gelişmenin esiri haline geldiğimize göre kendimiz korumak, görme kaybını önlemek, yaşa bağlı gelişebilen dejenerasyon, katarakt gibi sorunlardan mümkün olduğunca korunmak için lutein/zeaksantin formülleri ile kür uygulaması yapmayı düşünmeliyiz.
