Bilimsel araştırmalar hastalıkların büyük bir çoğunluğunda iltihaplanmanın önemli rol oynadığını ortaya koyuyor. Yani karşı karşıya kaldığımız sağlık sorunlarının çoğunun oluşumunda vücudumuzda herhangi bir şekilde tetiklenen iltihaplanma yolağı baş rolü oynuyor. Nasıl tetikleniyor? Stres, dengesiz beslenme, enfeksiyonlar, çevresel toksinler, alkol, aşırı ilaç kullanımı, vd.
Çörek otu üzerinde yürütülen deneysel ve klinik araştırmalar iltihap giderici, antioksidan, kan şekerini düşürücü ve diğer yararlı etkilerinin içerisinde bulunan timokinondan kaynaklandığı bildirilmektedir. Yeni yayımlanan bir klinik çalışmada iltihaplanma ile obezite ilişkisinden yola çıkarak, iltihap etkeni proteinler üzerinde etkisi bilinen çörek otunun obezite tedavisinde yararlı olup olamayacağı araştırılmış. Timokinon yağda çözünen bir madde olduğundan çalışmada çörekotu yağı kullanılmış.
Billimsel kriterlere uygun tasarlanan klinik çalışmada yaşları 25 ile 50 arasında ve beden-kitle indeksi 30 ile 35 arasında olan aşırı kilolu ve obez bayan 90 gönüllü seçilerek gelişigüzel gruplandırılmış. Gruplara kalori sınırlaması diyeti uygulanmış (kalorinin yüzde 30’u yağdan, yüzde 15’i proteinden ve yüzde 55’i karbonhidrattan). Deney grubuna sekiz hafta süre ile bir gruba yemeklerden 30 dakika önce aç karnına günde 3 gram (3 defa 1 gram yumuşak kapsül) halinde soğuk sıkım çörek otu yağı içeren kapsüller verilirken, plasebo (boş ilaç) grubuna benzer görünüşte Ayçiçek yağı taşıyan kapsüller verilmiş. Yapılan analiz çalışmasında çörek otu yağı ve ayçiçek yağının yağ asidi içeriğinin benzer (yüzde 57 linoleik asit) olduğu, ancak çörek otu yağı içerisinde ayrıca timokinon (100 miligram yağda 1,25 miligram timokinon) mevcudiyeti tespit edilmiş. Yapılan hesaba göre bu uygulama ile günde her bireye günde 37,5 miligram timokinon verildiği tespit edilmiş.
Deneyin başlangıcında her iki deney grubu arasında beden ağırlığı bakımından bir farklılık bulunmadığı halde, 8 hafta sonunda diyet ile birlikte çörekotu yağı verilen grupta yüzde 6, diyet ile birlikte boş ilaç verilen grupta ise yüzde 3,5 kilo kaybı sağlanmış. Yani çörekotu yağının sadece diyet uygulamasına göre istatiksel olarak da belirgin daha etkili bir kilo kaybı sağlayabildiği gözlemlenmiş.
Yine deneyin başlangıcı ve sonunda yapılan kan analizlerinde gönüllülerde iltihap belirteçleri (interlökin-6, tümör nekroze edici faktör alfa ve yüksek hassasiyetli C-reaktif protein) üzerinde çörekotu yağının etkinliği değerlendirilmiş. Çörekotu yağının tümör nekroze edici faktör alfa ve yüksek hassasiyetli C-reaktif protein üzerinde belirgin bir şekilde etkili olduğu, bu iki iltihap belirtecinin kandaki seviyelerini düşürdüğü, interlökin-6 üzerinde ise etkili olamadığı tespit edilmiş. Bu sonuçlar çörekotu yağının şişman bireylerde ödemi atılmasında belirgin bir şekilde yararlı olduğunu göstermektedir.
Hiç şüphesiz, çörekotu yağının bir “zayıflama ilacı” gibi algılanması yersiz. Çörekotu ve elde edilen soğuk sıkım yağının insan sağlığı bakımından geniş ölçekte yararları göz önüne alındığında, çörekotu yağının sağlığın korunması ve bazı hastalıkların iyileştirilmesinde yararlı olmasının yanı sıra kilo kontrolüne de yardımcı bir doğal şifa ürünü olarak değerlendirilmesi daha doğru olacaktır.
Mahdavi R, Namazi N, Alizadeh M, Farajnia S. Nigella sativa oil with a calorie-restricted diet can improve biomarkers of systemic inflammation in obese women: A randomized double-blind, placebo-controlled clinical trial. J Clin Lipidol. 2016;10(5):1203-1211.
