Çeşitli ilaçların erkeklerde erkeklik hormonu olan testosteron oluşumunu baskıladığı, sperm sayısını, hareketliliğini, cinsel libidoyu azaltarak kısırlığa yol açtığı biliniyor. Bu ilaçlardan kısırlık sorununa karşı ilaç geliştirilmesi araştırmalarında deney modeli olarak yararlanılıyor. Kısırlığa yol açan bu maddeler arasında tanıdık bir isim de var “NİKOTİN”. Yani sigaranın içerisindeki bileşenlerden biri olan nikotin deney hayvanlarında kısırlık oluşturulmasında model olarak kullanılıyor.
Geçen hafta bilimsel bir dergide yayımlanan bir araştırmanın sonuçları ilgimi çekti. İnsan sağlığı için önemli birçok yararı ile dikkati çeken bir baharat olan zencefil kökünün erkeklerde kısırlık sorununda bir çözüm sağlayabileceği öngörülüyor. Sadece nikotin (1 miligram) verilen deney hayvanlarında sperm sayısı, hareketliliği, şekli ve serum testosteron seviyelerinde belirgin bir düşme gözlenirken, hayvanlarda nikotinin yol açtığı bu değişimin Zencefil köklerinin androjenik etkisi ile hormonal dengeyi düzenleyerek belirgin bir şekilde önlenebildiği gözlemlenmiş.
Çalışmada 32 erkek sıçan gruplara ayrılarak 30 gün süreyle günde yarım gram zencefil kökünün sulu özütü (hayvanın kilogram ağırlığı başına 500 miligram) verilmiş. Süre sonunda deney hayvanlarında sperm ile ilgili özelliklerdeki değişimlerin (sperm sayısı sayısı, şekli, hareketliliği, hacmi ve canlılığı vd.) yanı sıra libido değişimi ve erkeklik hormonu testosteron seviyesi incelenmiş.
Benzer bir çalışma da geçtiğimiz yıl başka bir ilaç (busülfan) kullanılarak yapılmıştı. Busülfan ile erkek sıçanların sperm üreten bezlerinde meydana getirilen hasarın zencefil özütünün farklı miktarlarda (kilogram hayvan ağırlığı başına 50, 100 ve 150 miligram) 48 gün süreyle uygulanması ile onarılabildiği ve sperm sayısı, testosteron seviyesi gibi ölçütlerin düzeltilebildiği gözlemlenmişti.
Bu konuda daha önce yapılan bir araştırmada ise diyabetik yapılmış erkek sıçanlarda zencefil kökünün kısırlık sorunu üzerinde etkisi incelenmiş. Bilindiği gibi şeker hastalarında benzer kısırlık sorunları görülmektedir. Deneysel olarak şeker hastası yapılmış erkek sıçanlara 65 gün boyunca zencefil kökünün sulu ve alkollü özütleri ayrı ayrı uygulanmış. Sonuçta zencefil uygulanan deney hayvanlarında fertilite indeksi, cinsel organ ağırlığı, sperm sayısı ve hareketliliği ve testosteron seviyelerinde belirgin bir artış sağlandığı gözlemlenmiş. Yapılan doku incelemelerinde (histopatolojik) diyabete bağlı olarak deney hayvanların sperm hücrelerinde gözlenen bozulmanın zencefil verilen gruplarda onarılabildiği tespit edilmiş. Zencefilin sulu ya da alkollü özütlerinin her ikisinin de etkili olduğu bildiriliyor.
Günümüzde stresli yaşam şekli ve düzensiz beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak erkek veya kadınlarda kısırlık sorunlarında artış dikkati çekiyor. Tedavi için yüksek meblağlar harcandığı da bir gerçek! Acaba bu sorunları yaşayan insanların ne kadarı sigaranın kısırlıktaki katkısının farkında?
Oyeyipo IP., et al., 2014: Sperm function and fertility profile following nicotine administration in male rats: Protective potentials of Zingiber officinale. Int.J.Green Pharmacy 8: 125-129.
Bordbar H., ve ark., 2013: Stereological study of the effect of ginger's alcoholic extract on the testis in busulfan-induced infertility in rats. Iran J Reprod Med. 11, 467-72.
Shalaby MA1, Hamowieh AR., 2010: Safety and efficacy of Zingiber officinale roots on fertility of male diabetic rats. Food Chem Toxicol. 48, ,2920-4.
