Bilgisayar, televizyon ya da akıllı cep telefonları artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Bütün gün işte bilgisayar karşısında, evde ise televizyon karşısındayız. Her yaştan insanlar toplu taşıtlarda, yolda yürürken ve hatta araba kullanırken bile ellerinde cep telefonları ile gelen mesaj, haberleri kontrol ediyor. Bu yoğun kullanımın ellerimiz başta olmak üzere özellikle bedenimizin omuzlar, baş, boyun gibi kısımlarında duruş şeklimize bağlı olarak yarattığı ortopedik sorunlar sık sık gündeme geliyor, ya gözlerimiz üzerindeki olumsuz etkileri! Göz yorgunluğu, gözlerde kuruluk ya da aşırı yaşarma, göz ve baş ağrısı, vd. Sözün kısası “teknolojik gelişmeler yaşam kalitemizi yükseltirken sağlık kalitemizi düşürüyor”.
Yaban mersini (İngilizce adı “bilberry”) bitkisinin koyu siyah renkli meyveleri kuvvetli antioksidan etkisi ile biliniyor. İkinci dünya savaşı sırasında İngiliz pilotların gece bombardıman uçuşlarında görüşlerini kuvvetlendirmek için yaban mersini kullandıkları söylenir; şimdilerde gece görüş kameraları kullanılıyor. Antioksidan etkili besin desteklerinin gözler üzerinde etkili olabileceğine yönelik çeşitli araştırmalar bulunmaktadır; karotenoitler (lutein gibi), omega-3 yağ asitleri, polifenoller (antosiyaninler). Bu üç ürünün tek başına ya da birlikte göz işlevleri üzerinde olumlu etkileri bulunduğu deneysel ve klinik araştırmalar ile de desteklenmektedir. Yaban mersini antosiyanin bakımından en zengin meyvelerin başında gelmektedir.
Japonya’da iki hastanede 20-40 yaşları arasında işi gereği sürekli ekran/görüntüler üzerinde çalışan iki yüz seksen bir işçi üzerinde yürütülen bilimsel bir klinik araştırmanın sonuçları ilgi çekici. Gönüllüler iki gruba ayrılarak bir gruba 8 hafta boyunca günde 480 miligram yaban mersini meyvesi özütü taşıyan kapsül verilirken diğer gruba etkisiz kapsül verilmiş. Uygulamadan 4 ve 8 hafta sonra göz yorgunluğunun on sekiz belirtisine (gözde kızarıklık, bulanık görme, gözyaşı, kuru göz, çift görme, göz ağrısı, baş ağrısı ve diğer) ait iki grup arasındaki değişimler çeşitli testler ile tespit edilmiş. Sonuç olarak 8 hafta sonunda şikâyetlerin çoğunda belirgin bir düzelme sağlandığı gözlemlenmiş. Bu süreçte herhangi bir olumsuz etki görülmemiş.
Bir konuya dikkatiniz çekmekte yarar var. Ülkemizde siyah/kırmızı küçük meyveler yanlışlıkla yaban mersini olarak isimlendiriliyor. Mesela, pazarda mersin bitkisinin meyvesini yaban mersini olarak sattıklarını görüyorum. Bu çalışmada yaban mersini meyvesi (kuru ya da taze) değil “özütünü” taşıyan kapsüller kullanılmış. Yaban mersininin meyvelerinin yararları sadece gözlerle sınırlı değil, şüphesiz.
