Geçen hafta sigarayı bırakmaya yardımcı olabilecek bazı bitkilerden bahsetmiştim. Yazının başlığı, çalışmaların daha çok erkekler üzerinde yürütülmüş olması nedeniyle, erkeklere yönelikti ama kadınlarda da etkili olmaması için hiç bir neden yok bence. Yürütülen klinik çalışmalarda kanımca en çok dikkati çeken bitkisel ürün karabiber yağı oldu. Ayrıca karanfil çiçek tomurcuğu ve Çin geveni (Astragalus membranaceus) kökünün de yararlı olabileceği görülüyor.
Geçen yazımda bahsetmediğim ancak sigara bırakmaya yardımcı olabileceği düşünülen bitkiler arasında en çok araştırılan bitki ise sarı kantaron (St.John's wort). Sarı kantaron’ çiçeklitopraküstü kısımları depresyonlarda etkinliği deneysel ve klinik araştırmalar ile ortaya konulmuş önemli bitkisel ilaçlardan biri. Mevcut klinik çalışmalarda sarı kantaron özütünün önerilen miktarlarda (günde 2 defa 450 miligram) kullanılması ile kısa dönemlerde yüzde 54 gibi ortalama bir sigara bırakma başarısı sağlanabilmesine karşılık, 3 ay ve daha uzun sürelerde kişilerin tekrar sigara içmeye başladığı gözlemlenmiş. Dolayısıyla sarı kantaron çiçekli topraküstü kısımlarından elde edilen özütün sigarayı bırakmaya yönelik klinik çalışmalarda belirgin bir yararı bulunmadığı görülüyor. Ancak sigarayı bırakmak isteyen kişilerin korktuğu sinirlilik, huzursuzluk gibi yoksulluk belirtilerinin en aza indirgenebilmesi bakımından destek tedavisi olarak uygulanması düşünülebilir.
Dikkatimi çeken bir diğer çalışma ise “sigarayı bırakırsam kilo alırım” korkusu yaşayanlara yönelik olarak yürütülmüş. Çalışmada bir grup gönüllüye, sigarayı bırakanlarda sinirlilik vb. duygusal değişiklikleri kontrol etmek amacıyla sarı kantaron özütü (günde 900 miligram) ile birlikte zayıflama programlarında şeker metabolizmasının kontrolü amacıyla verilen krom pikolinat (400 mikrogram) verilmiş. Sarı kantaron ve krom verilmeyen gruplar ile karşılaştırıldığında 4 haftalık bu uygulamanın belirgin bir yararı bulunmadığı sonucuna varılmış.
Sonuç olarak sarı kantaron özütü, sigarayı bırakmak isteyen kişilerde sigara içmemeye bağlı yoksulluk şikayetlerinin kontrol altında tutulabilmesi için güvenilir bir destek tedavisi sağlayabilir. Ancak sarı kantaron yan etkisi bakımından güvenilir olmasına karşılık organ nakli yapılan kişilerin kesinlikle sarı kantaron kullanmaması gerekiyor.
Kitikannakorn N et al. 2013: An overview of the evidences of herbals for smoking cessation. Complementary Therapies in Medicine 21, 557-64.
