Tip 2 şeker hastalığı, metabolik sendrom ve kalp hastalıkları gibi önemli kronik hastalıkların gelişiminde oksidatif hasar ve buna bağlı gelişen iltihap tepkimelerinin önemli rolü bulunduğu bilimsel araştırmalar ile de net bir şekilde ortaya konuldu. Dolayısıyla, günlük diyetlerde oksidatif hasarı (antioksidan) ve iltihaplanmayı (antienflamatuvar) önleyici etkiye sahip doğal ürünlerin, özellikle besin ya da bitki çaylarının tüketimine yer verilmesi, bu gibi önemli sağlık sorunlarının gelişiminin engellenmesinde en akılcı yaklaşım olarak kabul ediliyor.
İkiyüz sekiz tip 2 şeker hastası yürütülen bir klinik araştırma bazı basit uygulamaların sağlığımız üzerinde nasıl olumlu etkileri olabileceğini göstermesi bakımından dikkatimi çekti. Çalışma 29 yaşın üzerinde, açlık kan şekeri 126 mg/mL ve üzerinde olan, insülin kullanmayan ancak gerektiğinde şeker ilacı (metformin, glibenklamid) kullanan, fazla kilolu (beden-kitle indeksi 25 kg/m2 üzerinde), siyah çay içmeyi seven ve beslenme alışkanlıklarında sık olarak baharata yer vermeyen gönüllüler üzerinde yürütülmüş.
Çalışmaya başlamadan önce 3 hafta süre ile gönüllülerin çay içme alışkanlıkları düzenlenmiş. 8 haftalık araştırma uygulamasında tüm gönüllülerin günde 3 bardak siyah çay içmeleri sağlanmış. Her grup 39-42 gönüllü olacak şekilde gruplandırılmış (randomize). Birinci gruptaki gönüllüler sadece siyah çay içerken, diğer gruplardaki gönüllülerin siyah çaylarına verilen baharatlardan birini ilave ederek 10 dakika demledikten sonra içmeleri istenmiş; kakule tohumu (3 gram), zencefil rizomu (3 gram), tarçın kabuğu (3 gram) ya da safran (1 gram).
Çalışmanın başlangıcında ve sonunda (8 hafta) gönüllülerden alınan kan örneklerinde biyokimyasal analizinin [açlık kan şekeri, hemoglobin A1c (HbA1c), trigliserit (TG), total kolesterol, düşük yoğunluklu kolesterol (LDL), yüksek yoğunluklu kolesterol (HDL), yüksek hassasiyetli C-reaktif protein (hsCRP) ve F2-izoprostan] yanı sıra vücut ağırlığı ve kalça çapında meydana gelen değişimler değerlendirmeye alınmış.
Siyah çaya zencefil ve tarçın ilavesinin kilolu tip-2 şeker hastalarında iltihap göstergesi olan hsCRP’yi belirgin bir şekilde azalttığı; ayrıca tarçının açlık kan şekeri ve kan lipit değerlerini düşürdüğü; zencefilin ise oksidatif stres belirteci olan F2-izoprostan seviyesini azalttığı gözlemlenmiş. Diğer taraftan, total, LDL ve HDL kolesterol değerlerinde kontrol grubu ile deney grupları arasında bir farklılık gözlemlenmemiş. Bunun nedeni, muhtemelen, kontrol grubuna da antioksidan etkisi bilinen siyah çay verilmesi. Safran ve kakule ilavesinin ise kayda değer bir avantaj sağlamadığı bildiriliyor.
Sonuç olarak, her gün siyah ya da yeşil çayınızı zencefil ve tarçın ilave ederek demlerseniz kan şekeri ve lipit değerlerinin kontrolünü sağlıklı bir şekilde düzenleyebilirsiniz.
Azimi P, Ghiasvand R, Feizi A, Hariri M, Abbasi B. Effects of cinnamon, cardamom, saffron, and ginger consumption on markers of glycemic control, lipid profile, oxidative stress, and inflammation in type 2 diabetes patients. Rev Diabet Stud. Fall-Winter 2014/15;11(3-4):258266.
