“Vitaminler etkisiz şeklindeki haberleri değerlendirirken, öncelikle vitaminlerin sağlığımız için gerekli olup olmadığını düşünmemiz gerekir”
Vitamin kullanımında doğru yaklaşım ne olmalı?
Başınız ağrıdığında bir ağrı kesici alırsınız ve bir saat içerisinde ağrınız hafifler, olmazsa bir tane daha. Ancak vitaminlerin etkisini bu şekilde kısa sürede görebilmek mümkün değil. Çok uzun sürelerde, bir çok farklı etkene bağlı olarak ortaya çıkabilecek bir yarar ya da etki söz konusu. Kişilerin kalıtsal özellikleri, yaşam ve çevre koşulları, karakter yapısı, beslenme şekli, alkol ve sigara alışkanlıkları, kullandığı ilaçlar, ve daha bir çoğu. Bu kadar çok etkeni, on yıl - yirmi yıl gibi uzun süreler sabit tutarak bir gözlemsel çalışma yürütebilmek mümkün olabilir mi? Dolayısıyla, farklı deneysel ya da izleme çalışmalarının sonuçlarını değerlendirerek vitamin ve mineraller ile ilgili doğru bir karar verebilmek zor. O halde ne yapmak gerekiyor?
Vitamin ve mineraller sağlığımız için gerekli mi?
Kanımca, öncelikle vitamin ve minerallerin vücudumuz için gerekli olup olmadığını değerlendirmemiz gerekir. Vitamin ve mineraller, vücumuzdaki biyokimyasal olgularda hızlandırıcı rol oynayan temel maddeler. Bu inkar edilemeyen bir gerçek. O halde bizim sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için bu maddelere ihtiyacımız var. Vitamin ve mineraller vücumuzda sentezlenemediğine (D vitamini dönüşümü hariç) göre dışarıdan almamız zorunlu. Meyve ve sebzeler, vitamin ve mineraller için en önemli kaynaklar. Bu durumda, beslenme şeklimizi gözden geçirmeniz doğru olacaktır. Yeterli miktar meyve ve sebze tüketiyor muyuz? Esasında içinde bulunduğumuz bölgenin beslenme şekli olan “Akdeniz Diyeti” bu bakımdan en ideal beslenme programı olarak kabul edilmekte. Eğer meyve ve sebze bakımından uygun bir beslenme tarzımız olduğuna inanıyorsak, yeterli vitamin ve mineral aldığınız varsayılabilir. Varsayılabilir diyorum çünkü, pişirme şeklinize ya da yediğiniz meyve ve sebze çeşitliliğine bağlı olarak da önemli farklılıklar görülebilir.
Diğer taraftan, etcil ya da ye-git tarzı (fast-food) beslenmeyi tercih ediyorsanız, vücudunuza gerekli vitaminleri sağlamanız mümkün değil. Bu durumda dışarıdan vitamin desteği alınması sanırım gerekli. Peki han gi vitaminleri almamız gerektiğine nasıl karar verebiliriz?
Esasında besinler vasıtasıyla alınan vitamin ve minerallerin daha iyi emilim gösterdiğini ortaya koyan bazı bilimsel çalışmalar var. Ancak, tükettiğimiz besinlerin vitamin ve mineral içeriğinin yeterli olup olmadığından emin olabilmemiz mümkün mü? Tahıllar B vitaminleri bakımından zengindir denir, dolayısıyla ekmek ve tahıl ürünleri tüketenlerin yeterli B vitamini aldığı düşünülür. Ancak B vitaminleri tahılların kabuğunda, yani “kepek” olarak adlandırılan kısmında bulunmaktadır. Eskiden işe yaramadığından hayvan yemi olarak kullanılan kepek yararı anlaşıldıktan sonra undan daha değerli hale geldi. Yediğiniz beyaz ekmek ya da sandöviçlerde kepek bulunmamaktadır. Esasında kepekli diye aldığımız ekmeklerde de bazı hileler yapılmakta, un kavrularak esmerleştirilip “kepekli ekmek” görüntüsü verilebilmektedir. Bu durumda, yeterli B vitamini almanız da mümkün olmayabilir.
Genel olarak, suda çözünen vitaminlerin vücutta birikmediği, yağda çözünenlerin ise biriktiği düşünülmektedir. Diğer taraftan, dışarıdan ilaç şeklinde alınan vitaminlerin fazlasının sağlığımız için zararlı olabileceği görüşü savunulmaktadır. Tam bir ikilem! O halde, ne yapmalı?
Vitamin ve minerallerin günlük alınması gereken miktarları (günlük gereksinim, RDA) Uluslararası sağlık kuruluşları tarafından, mevcut bilimsel veriler değerlendirilerek belirleniyor. Kişilerin kendi beslenme şekli ve tablolarda yer alan bu değerleri göz önüne alarak gereksinimlerini belirlemesi, uzmanların da görüş ve önerilerini dikkate alarak belirli dönemlerde vitamin ve mineral desteği kullanması, mevcut bilgiler doğrultusunda bence en doğru yaklaşım olacaktır.
"Günlük sağlık haberleri ve benzer konularla ilgilenenler için www.saglikiletisimplatformu.com'u ziyaret etmekte fayda var. Bu platform, çeşitli sağlık konularıyla ilgili makaleler, uzman görüşleri ve güncel bilgilere erişim sağlıyor. Ayrıca, 'Vitamin ve mineraller sağlığımız için gerekli mi?' gibi özel sağlık sorularınızı da burada bulabilirsiniz. Ancak, daha detaylı bir inceleme ve kişisel sağlık durumunuzla ilgili öneriler almak isterseniz, online danışmanlık hizmetleri sunan www.onlinemuayenehane.com'u da ziyaret etmenizi tavsiye ederim."
