Sigara tiryakiliği alınan caydırıcı önlemlere, yapılan uyarılara rağmen toplumun kanayan bir yarası olmaya devam ediyor. Sigara dumanındaki bileşenlerin yol açtığı serbest radikallerin oksidatif hücre hasarı ve kanserleşmeye kadar gidebilen bir dizi tepkimeyi tetiklediği biliniyor. Bu bakımdan sigara tiryakileri arasında “Vazgeçemiyorum, bari korunmaya çalışıyım” ümidi ile antioksidan desteklerin kullanılması yaygın. Ancak bu şekilde uygulamaların da bilinçsiz şekilde yapılması, yarardan ziyade zarar verebiliyor. Antioksidan etkili karotenoit olan beta-karoten’in sigara tiryakilerinde akciğer kanseri riskini artırdığı bildiriliyor. Antioksidan etkili E vitamininin yüksek miktarda kullanılmasına bağlı bazı riskler gündemde.
Yeni yayımlanan bir çalışmada yeşil çay içilmesinin sigara tiryakileri ve sigara içmeyenlerde tükürük antioksidan kapasitesi üzerindeki etkisi incelenmiş. Orta derecede ve ağır sigara tiryakisi yirmi kişi bir grup ve sigara içmeyen yirmi gönüllü diğer grup olmak üzere ayrılmış ve günde ikişer bardak yeşil çay içmeleri istenmiş [Bir büyük kupa bardak içinde 2 gramlık yeşil çay poşeti olacak şekilde]. Uygulamanın ilk haftası (7 gün) ve üçüncü haftası (21 gün) ağızdan alınan tükürük örneklerinin total antioksidan etkisindeki değişim, ilk gün alınan tükürük örnekleri ile karşılaştırılmış.
Sonuçlar değerlendirildiğinde, başlangıçta sigara içmeyenlerin tükürük antioksidan aktivitesinin sigara içenlere göre iki misli daha yüksek olduğu gözlemlenmiş. Diğer ölçüm süreçleri olan ilk hafta (yedinci gün) ve üçüncü hafta (yirmi birinci gün) ölçümlerinde de sigara içmeyenlerde antioksidan aktivitenin sigara tiryakilerine göre belirgin farklılığı koruduğu bildiriliyor. Ancak sigara içenlerin tükürüklerindeki antioksidan etkinin giderek yükseldiği dikkati çekiyor. Belki daha iyi anlayabilmek için numerik değerler vermek daha doğru olacak: Sigara içmeyenlerde tüm deney süresince total antioksidan etki aynı seviyede kalırken [700 mMol/50 mikrolitre], sigara tiryakilerinde başlangıçta 340, ilk hafta 450, üçüncü hafta 485’e yükselmiş.
Görüldüğü gibi yeşil çay içilmesi sigara tiryakilerinde oksidatif hasara karşı bir koruyuculuk sağlayabiliyor. Ancak önemli olan sigarayı bırakabilme cesaretini gösterebilmek.
Azimi S., et al., 2017: Does green tea consumption improve the salivary antioxidant status of smokers? Archives of Oral Biology 78, 1-5.
